Hanyoyin Haddar Al-Qur'ani, Shawarwari ga Iyayen Yara

Haddar Alkur'ani gaba daya, mafarki ne da iyaye Musulmai da yawa suke yi a yau ga 'ya'yansu.  Kuma hakika, wannan manufa ce mafi ƙololuwar daraja.  Bayan yara sun haddace surori da yawa da watakila ma juz' ko biyu na Kur'ani, akwai tambaya da ke addabar iyaye da yawa: Yaya zan iya sanin ko yarona yana shirye ya sadaukar da kansa ga haddar Alkur'ani gaba daya?

 Ya kamata iyaye su sani cewa yin hifz na Kur'ani ba ƙaramin aiki ba ne.  Yana buƙatar ƙoƙarce-ƙoƙarce mai yawa, mai da hankali, da sadaukarwa a madadin ɗalibi, iyaye, da malamai.  Don haka, lokacin da za ku yanke shawarar ko za ku shigar da yaranku cikin shirin hifz ko a'a, ya kamata ku tabbatar da cewa ku, yaro, da malamai kun shirya don wannan babban aiki mai albarka.  Idan yaron yana da malamin Kur'ani, tambayi malamin ko yana jin yaronka yana iya yin hifz na Kur'ani.  Idan malamin yana tunanin cewa lallai yaron yana da hankali da juriya da ake buƙata don haddar Alƙur'ani kuma yana yin kyakkyawan aiki na haddar surori, to kuna iya la'akari da shigar da yaron cikin shirin hifz.  Duk da haka, da farko ku, iyaye, dole ne ku tabbata cewa kuna shirye ku ba da lokacin da ƙoƙarin da ake bukata don tallafa wa yaranku yayin wannan aikin.  Idan ba haka ba, bazai zama mafi kyau a sanya wannan alhakin dukkansa a kan kafadun yaron ba. Haka kuma, ya kamata a tambayi yaron ko yana son yin ƙoƙari ya zama hāfiz ko hafiza idan mace ce.  Idan yaron ya ce a'a, to yafi kyau iyaye su bar wannan ra'ayin, aƙalla har sai yaron ya yarda ya yi alkawarin zai iya.

 Abin takaici, iyaye da yawa ba sa bin wannan shawarar, wacce  Shaykh Zulfiqar Ahmad Naqshbandi Mujaddidi ya bayar, wannan malamin sananne ne kuma babban malami ne, hāfizi a ƙasar Pakistan.  Iyaye sukan tilasta wa 'ya'yansu yin hifz, duk da cewa bai zama farilla ba (wajibi) a kan kowa da kowa ya haddace Alkur'ani gabaɗaya.  Ya kamata a saka yara a cikin shirin hifz kawai idan suna farin ciki kuma suna son yin wannan aiki mai albarka.

 To, idan kun yanke shawarar cewa yaronku a shirye yake ya fara yin hifz.  Menene gaba?

Bayan an shigar da yara a aji na hifz, iyaye da malaman yaran yakamata su ƙarfafa su, su koya musu karatu cikin ƙauna, kulawa, tausasawa, da tausayawa.  Saboda idan wani mai waɗannan halaye ya koyar da yara, sai kaga sun sami ilimi a cikin sauƙi tare da ɗaukaka kuma sun kai matsayin da ba su taɓa tunani ba.

 Sabanin yadda mutane ke tunani, bai kamata iyaye ko malamai su yi wa yara duka ba saboda rashin haddace gurin da aka basu ko rashin cin jarrabawa da sakamako mai kyau ba.  A lokacin da iyaye da malamai suka nuna wa yara irin wannan mugun hali, to akwai hatsarin su rasa sha’awar karatun Alkur’ani da son cigaba da karatun.  Dalibai nawa ne suka haddace Alkur’ani a karkashin wani malami mai kaushi, bayan sun kammala haddar, suka daina bitar Alkur’ani, don haka suka manta da abin da suka yi kokari kuma suka sha wahala wajen haddacewa?  Huffāz nawa ne suka ɓace suka fara rayuwar zunubai?  Abin takaici akwai irin waɗannan lokuta da yawa, kuma sau da yawa dalilin shi ne cewa waɗannan ɗaliban an koya musu kur'ani da tsangwama da ƙarfi ba tare da suna da ainihin shauƙin karatun ba.

 Yafi kyau idan yaro ya haddace rabi, ko ma wani sashe, na Alqur'ani a cikin farin ciki da shaukin karatunsa maimakon a yi masa duka a tilasta masa haddar Alkur'ani baki daya.

 Wadannan su ne wasu ƙarin abubuwan da iyayen ɗaliban hifz za su iya yi don taimaka wa yaransu su yi nasara:

Yin addu'a ga yaranku

Addu'ar iyaye ga 'ya'yansu yana da matukar muhimmanci kuma ita ce mafi kyawun kyauta da za ku iya ba su.  Allah (S.W.T) shine kadai zai iya taimakon mutum a kowane hali.

Taimakawa da ƙarfafa ɗanka ya kaurace wa zunubai.  

Haske da duhu ba za su iya zama tare a wuri ɗaya ba.  Hakazalika, bisa ga dabi'a, annurin Alkur'ani da duhun zunubai ba za su iya haduwa wuri daya ba.  Kallon fina-finai, da rashin sallah, da sauraren kade-kade, da sauran zunubai, da Allah Subhanahu Wa Ta’ala ya hana, suna da illa ga haddar dalibai da kuma alakarsu da Allah (S.W.T).  Duk da haka, dole ne iyaye su tuna cewa ya kamata su tunatar da yara su guje wa zunubi ko wane iri.

Ku zama abin koyi nagari. 

Lokacin da yaranku suka gan ku kuna karatun Al-Qur'ani, to tabbas za su sami kwarin guiwar yin hakan Insha'Allahu.  Haka nan yin sallah, da shagaltuwa da zikirin Allah (S.W.T), da sauransu. Shagaltuwa cikin ayyukan ibada na sa ruhin mutum ya yi girma, kwatankwacin yadda abinci ke sa jikin mutum girma.  Karfin ruhi zai saukaka wa yaronka haddar Al-Qur'ani insha Allahu.

Tabbatar da cewa yaronku yana cin abincin da ya kamata. 

Yana da mahimmanci ku tabbatar da cewa yaranku suna cin abinci halal kawai.  Ba shakka an haramta cin abinci na haram, kuma yana iya yin illa ga ci gaban mutum a cikin haddar Alkur'ani.  Akwai kayan gwangwani da kwalba na turawa da yawa da ke ɗauke da sinadarai na haram kuma dole ne mu yi taka tsantsan game da abincin da ke shiga jikinmu da jikin yaranmu, kuma dole ne mu tabbata mun nemo wa yaranmu abinci ta hanyar halal.  Haka nan kuma, ku tabbata yaranku suna cin abinci mai gina jiki, da kuma cin abinci mai kyau kafin su shiga aji a duk safiya domin su samu kuzarin yin karatu, insha Allahu!

Taimaka wa yaro ya ƙirƙiri jadawali. 

Ya zama dole ga ɗaliban hifz su keɓe aƙalla ƴan sa'o'i a kowace rana don haddar su da bita.  Yana da fa'ida a ƙirƙira ƙayyadadden lokaci don wannan aikin, domin zai taimaka wajen tabbatar da cewa ba a taɓa samun fashin yin haddar ko bita ba.  Lokutan bayan Asuba da bayan Magriba lokaci ne masu albarka na hadda da bita, amma duk lokacin da ya dace na rana zai yi aiki insha Allahu.

 Tabbas, ko da iyaye da malamai sun yi iyakacin ƙoƙarinsu wajen taimaka wa ɗalibi, idan ɗalibin bai yarda ya yi ƙoƙarin cimma burinsa ba, to ba za a sami ci gaba ko kaɗan ba.  Wadannan kadan ne, amma ba duka ba, daga cikin halayen da ya kamata a samu a cikin kowane dalibi mai son haddar Alkur’ani.  Wasu daga cikin wadannan halaye suna zuwa ne da lokaci, don haka idan ‘ya’yanku sun rasa daya daga cikinsu, to ku iyaye da malamansu na Alkur’ani ya kamata ku yi iya kokarinku wajen hakuri da sanya wadannan halaye a cikin su.  Haka kuma, idan kai da kanka mutum ne mai qoqarin haddar Alqur’ani, duba don tabbatar da cewa kana qoqarin samun waɗannan halaye:

Ikhlasi

Ya kamata daliban Hifz  su gane cewa dalilin da ya sa suke haddar Alqur’ani shi ne don neman yardar Allah (S.W.T).  Samun yardar Allah (S.W.T) shine manufar rayuwar kowane mumini, kuma duk wani abu da zai yi ya zama wani mataki na cimma wannan manufa ta karshe Insha Allahu.

 Jajircewa

Dole ne daliban Hifz su san falala da nauyin da Allah (S.W.T) ya ba su.  Su gane cewa haddar Alkur'ani yana daukar lokaci mai yawa da kokari kuma su kasance a shirye su bada wannan lokaci da kokarinsu wajen haddar su da bitarsu.

Maida Hankali

Lokacin da ɗaliban hifz  ke haddar darussansu ko kuma suna sake duba darussan da suka gabata, yakamata su mai da hankali sosai kan abin da suke karantawa.  A kawar da duk wani abin da zai sa su shagaltuwa, kuma hankalinsu ya koma kan kalmomin Mahaliccinsu masu albarka.

 Horon kai

Duk da cewa lallai ana kwadaitar da iyaye da su tunatar kuma su taimaka wa ‘ya’yansu su yi darussa, daliban hifz su gane cewa wannan  alhakinsu ne, wanda Allah (S.A.W) ya ɗora akan su.  Kada su bukaci dole sai akwai wanda zai rika tunatar da su akai-akai don aiwatar da darussa.  Ya kamata su sani cewa yin haddar Alqur’ani yana buƙatar jajircewa, wani lokaci yana nufin za su daina samun lokutan yin wasa ko kuma yin wasu ayyuka.

 Hakuri.

Ya kamata ɗaliban Hifz  su gane cewa wasu darussan ba su da sauƙi kamar sauran, kuma ƙila ba koyaushe suke ganin sakamakon ƙoƙarinsu da zarar sun ga dama ba.  Hifz  yana ɗaukar lokaci kuma kada ɗalibai su yi takaici idan ba su cimma burinsu da sauri ba.  Ya kamata daliban Hifz su sani cewa duk da cewa haddar na iya zama kamar wani lokacin yana da wahala, amma kada su karaya kuma kokarinsu ba zai taɓa zuwa a banza ba—domin duk wani kokari na neman yardar Allah (SWT) ba a taba yinsa a banza ba.  Daliban Hifz su sani idan suka ci gaba da yin iya kokarinsu wajen ganin sun kammala haddar kalmomin Allah (SWT) to Allah (SWT) zai sauwaka musu ya kuma basu damar cimma burinsu insha Allahu.

 Godiya.

Allah (SWT) yana cewa a cikin Alkur’ani: “Idan kun gode, hakika zan kara muku” (14:7).  Duk da cewa ba za mu taba godewa Allah (SWT) da duk ni'imomin da yake yi mana, haƙiƙanin godiyarSa ba, a lokacin da daliban hifz suka godewa Allah da Ya ba su damar haddace kalmominSa masu albarka, to Insha Allahu zai sauwake musu haddar Alkur'ani.  Lokacin da babban malami Imam Abu Hanifa (R.A) ya fahimci wata sabuwar fahimta, sai ya ce “alhamdulillah,” sannan kuma Allah (SWT) ya kara masa ilimi.  Ya kamata daliban Hifz  su yi yunƙurin gode wa Allah (SWT) a kan dukkan ni'imomin da ya yi musu, musamman wannan ni'ima ta haddar Alƙur'ani.  Idan za ta yiwu, su yi qoqarin mayar da su aqalla yin addu’a raka’at salāt-ul-shukr aqalla biyu (nafila) a kowace rana, insha Allahu (amma kada iyaye su tilasta wa ‘ya’yansu yin wannan).

Tawali'u.

Yana da kyau dalibai, yara da manya su kwatanta kansu da takwarorinsu, wani lokaci kuma daliban da suka haddace Alkur’ani sukan fara daukar kansu a matsayin wadanda suka fi wasu.  Sai dai yana da matukar muhimmanci iyaye da malamai su rika tunatar da dalibai cewa wannan dama ta haddar Alkur’ani wata baiwa ce daga Allah (SWT) kuma ba su da wani dalili na girman kai saboda ita.  Allah (SWT) baya son girman kai kuma yana iya sauke wannan ni'imar cikin sauki ya baiwa wani, Allah ya kiyaye.  Ya kamata ɗaliban Hifz su kasance masu tawali'u kuma su sani cewa kasancewar suna haddar Alƙur'ani ba lallai ne ya sa su fi takwarorinsu ba. Haka nan gwargwadon ilimin da Allah (SWT) ya ba mutum, to ya kamata mutum ya zama mai kaskantar da kai, kasancewar mutum ba komai bane idan aka kwatanta da girman Allah (SWT) mara iyaka.

Kammalawa

Watakila ɗanka ya riga ya kammala haddar Alkur'ani, ko yana batun kammalawa kwanan nan.  Ko watakila ka gama  haddar Alqur'ani.  A kowane hali, huffāz dole ne su yi iya ƙoƙarinsu don kiyaye jadawalin bita.  Yana ɗaukar kusan sa'o'i 10,000 na mai da hankali don yin fice a kowane fanni [na] duniya, wanda ke nufin zai ɗauki aƙalla lokaci mai yawa don yin fice a fagen addini.  Don haka, lokacin da aka kashe don yin ainihin haddar kamar foundation ne kawai, samuwar tushe-mafi kyawun gaske a cikin hifz yana zuwa daga baya.  Wasu huffāz  da iyayensu sukan manta da mahimmancin bitar kur'ani akai-akai bayan an kammala haddar kuma ɗalibai suna shagaltuwa da makaranta da sauran ayyuka. Amma yana da mahimmanci huffāz  su tuna da baiwa da alhakin da Allah (SWT) ya ba su, don haka, su ci gaba da bitar kur'ani a kai a kai har tsawon rayuwarsu.

 Bugu da ƙari, huffāz ana ƙarfafa su su sami ilimin addini, don koyar da kur'ani ga wasu ɗalibai idan sun sami dama, da kuma yin aiki da kur'anin da Allah (SWT) ya zaɓi zukatansu ya kiyaye.

 Allah (SWT) ya dora mu akan tafarki madaidaici, ya kuma sauwake mana da yaran mu wajen yin hadd da riko da aiki da shi cikin so da jin dadi.  Ameen.

Print this post